بازار ثانویه در بورس چیست؟
مقدمه
در بازار بورس و سرمایه اصطلاحات زیادی وجود دارد. یکی از واژه های پر کاربرد در بورس، بازار ثانویه می باشد. در مقاله بازار اولیه در بورس، گفته شد که در یک تقسیم بندی ساده می توان انواع بازار در بورس را به دو دسته ی اولیه و ثانویه تقسیم کرد. بازار اولیه محلی برای ارائه و عرضه سهام شرکت ها برای اولین بار می باشد. در بازار اولیه می توان اوراق بهادار را مستقیما از عرضه کننده آن خریداری کرد. اما بازار ثانویه در بورس چیست؟ اگر برای شما نیز سوال است که بازار ثانویه در بورس چیست؟ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
مطالعه این مقاله برای شما مفید است: بازار اولیه در بورس چیست؟
بازار ثانویه در بورس چیست؟
بازار ثانویه یا secondary market محلی برای معامله اوراق بهادار و سهام توسط سرمایه گذاران می باشد. در واقع دارایی هایی که در بازار اولیه توسط سهام داران از عرضه کننده آن خریداری شده است، در بازار ثانویه مورد معامله مجدد قرار می گیرد. به عبارت دیگر می توان گفت در بازار ثانویه سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس توسط سرمایه گذاران مورد معامله قرار می گیرد. بازار ثانویه در بورس مکانیزمی به وجود می آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازار ثانویه در واقع تکمیل کننده بازار های اولیه می باشد.
به عبارت دیگر بازار های اولیه بدون وجود بازار های ثانویه نمی توانند به خوبی فعالیت کنند. این بازار این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می کند تا بتوانند سهام مورد نظر را فروخته و یا سهام دیگری خریداری کنند. در واقع اگر یک سرمایه گذار تمایل نداشته باشد سهامی که در بازار اولیه خریداری کرده، تا موعد سر رسید نگهداری کند. می تواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را در بازار ثانویه، مورد معامله قرار دهد. می توان گفت عملکرد اصلی بورس در واقع بر محور فعالیت در بازار ثانویه می باشد.
اگر چه معاملات در بازار ثانویه با سود و زیان هایی به همراه است. اما به هر حال سرمایه گذار می تواند در بازار ثانویه نیز با هدف کسب انتفاع بیشتر، به معامله بپردازد. همانطور که گفته شد بازار ثانویه در واقع محلی برای خرید، فروش و معامله کلیه سهام و اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران می باشد. در این بازار اوراق بهادار و دارایی هایی که قبلا منتشر شده اند، می تواند بار ها و بار ها مورد معامله قرار بگیرد.
عملکرد بازار ثانویه در بورس
در یک توضیح ساده تر در خصوص عملکرد بازار ثانویه در بورس باید بگوییم که شما به عنوان یک سرمایه گذار در بازار اولیه، سهام مورد نظر را مستقیما از عرضه کننده آن یعنی یک شرکت فعال در بورس خریداری می کنید. اما در بازار ثانویه معامله مابین سرمایه گذاران با یک دیگر می باشد.
در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری کرده و می توانند به دیگر سرمایه گذاران بفروشند. برای مثال اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازار های اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف افزایش قابلیت نقد شوندگی سهام و اوراق بهادار ایجاد شده است.
در ابتدا، اوراق بهادار و سهام شرکت های تازه وارد به بورس در بازار و عرضه اولیه منتشر می شود. عرضه اولیه یا IPO (عرضه عمومی اولیه) فرصت مناسبی برای انتشار اوراق بهادار با قیمت های کارشناسی شده و به طور مساوی می باشد. به عبارت دیگر در عرضه اولیه نمی توان بیشتر از مقدار مشخص شده، سهامی خریداری کرد. پس از ورود شرکت ها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران می توانند در بازار ثانویه سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر بفروشند. به عبارت دیگر از مهم ترین مواردی که در بازار ثانویه امکان پذیر است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خرید سهام از دیگر سهام داران
- فروش سهام در زمان مناسب
- خرید سهام بیشتر از صنایع دیگر
- ایجاد سبد سرمایه با هدف کسب سود
- و غیره.
قیمت گذاری در بازار ثانویه به چه صورت است؟
در خصوص بازار های اولیه گفته شد که کارشناسان و تحلیل گران بورس با بررسی صورت مالی شرکت، قیمت مناسبی برای هر سهم مشخص می کنند. اما قیمت گذاری در بازار ثانویه کمی متفاوت است. در بازار ثانویه قیمت اوراق بر اساس میزان عرضه و تقاضای آن سهم مشخص می شود. به عنوان مثال اگر تقاضای خرید یک سهم در بازار افزایش پیدا کند، در نتیجه قیمت آن نیز رشد می کند.
به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را در آینده از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد. در واقع تعیین قیمت سهام و اوراق بهادار در بازار ثانویه کاملا وابسته به عملکرد سهام داران و البته عملکرد مالی نماد های بورس می باشد. سرمایه گذاران در بورس می توانند با استفاده از ابزار های تحلیلی و آنالیز روند عملکرد هر شرکت و نماد، همچنین پیش بینی روند شرکت در آینده، نسبت به خرید و فروش سهام آن شرکت اقدام کنند. اگرچه این اقدامات با ریسک هایی همراه است. اما به هر ترتیب، میزان عرضه و تقاضای سهام در بازار، بر قیمت سهام شرکت ها تاثیر مستقیم دارد. اگرچه موارد دیگری نظیر تحولات اقتصادی و سیاسی نیز می تواند بر قیمت سهام در بازار بورس تاثیر گذار باشد.
مزایای بازار ثانویه در بورس چیست؟
در تعریف بازار ثانویه در بورس چیست؟ اشاره کردیم که حجم بسیار بالایی از معاملات مالی در بازار ثانویه اتفاق می افتد. این موضوع می تواند بستر مناسبی برای سود سرمایه گذاران و شرکت ها را ایجاد کند. اما از دیگر مزیت های بازار ثانویه در بورس چیست؟ از مهم ترین مزایای این بازار عبارتند از:
- امکان خرید آزادانه سهام شرکت ها
- امکان فروش آزادانه سهام شرکت ها
- کسب سود و بازدهی با معامله در زمان مناسب
- حجم بسیار بالای معاملاتی
- کاهش هزینه های معاملاتی در نتیجه حجم بالای معاملات
- امکان نقد شوندگی بالا برای سرمایه گذاران
- امنیت بالا به دلیل مقررات وضع شده و حمایت دولت
- کمک به رشد چرخه اقتصادی در کشور
- افزایش تولید و صادرات شرکت ها
- رونق تولید کالای ایرانی
- تنظیم و یا تعیین قیمت کالا ها
- جایگزینی بسیار مناسب برای پس انداز
- شرکت در مدیریت امور شرکت ها
- نوسان قیمتی و امکانی برای کسب سود
- حفظ ارزش پول و سرمایه ی سهام دار
- نرخ سود دهی معاملات بیشتر از نرخ تورم
- ایجاد سبد سرمایه یا پرتفوی مناسب
- معافیت مالیاتی
- و غیره.
نکته دیگر این است که در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام و اوراق بهادار متعلق به شرکت منتشر کننده اوراق می باشد. این در حالی است که در بازار ثانویه، این درآمد ها به سرمایه گذار و شخصی که اوراق را می فروشد، تعلق دارد. همچنین مهم ترین تفاوت بازار اولیه و ثانویه در این است که در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق شرکت ها کارگزاری، معاملات خود را انجام می دهند.
سخن آخر
در ادامه مبحث بازار ثانویه در بورس چیست؟ می توان اذعان داشت که این بازار همچنین مکانیزم مناسبی برای کنترل و نظارت بر شرکت ها می باشد. به عبارت دیگر شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشده اند اجازه معامله و ورود به بازار ثانویه ( secondary market ) را ندارند. همچنین این بازار برای شرکت های پذیرفته شده، فرصت مناسبی برای کسب سود و بازدهی فراهم می کند. این بازار به عنوان یک واسطه اطلاعات مفیدی در خصوص عملکرد سهام شرکت ها ( صعود و یا نزول ) در اختیار شرکت ها قرار می دهد. در نتیجه، این امکان را به شرکت های پذیرفته شده در بورس می دهد تا در زمان مناسب برای بهبود وضعیت سهام در بورس اقدام کنند. از این که تا انتهای مقاله بازار ثانویه در بورس چیست؟ همراه ما بودید، از شما سپاس گزاریم.
