اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟ (معرفی و شرح کامل انواع آن)

هدف از انتشار این مقاله بیان “اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟ (شرح کامل انواع آن)” می باشد. فعالان بازار بورس برای اینکه سرمایه گذاری موفق در بازار بورس داشته باشید باید بدانید از چه روش هایی می توان در این بازار سرمایه گذار کرد از سود آن بهره مند شوند.

سرمایه گذارانی که قصد خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-Income Security) را دارند، در بازه های زمانی معینی مبالغی را دریافت و در تاریخ سررسید می توانند اصل سرمایه خود را دریافت می کنند. این نوع سرمایه گذاری در بازار بورس مناسب برای افراد ریسک گریز می باشد زیرا ریسک این سرمایه گذاری بسیار پایین بوده.

بیشتر بدانید : منظور از اوراق اجاره چیست؟

 منظور از اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟

همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد، اوراق بهادار با درآمد ثابت به این معناست که سرمایه گذار در تاریخ های مشخصی مقادیری را دریافت می نمایند و در تاریخ سر رسید می تواند کل سرمایه خود را دریافت کند. واژه ثابت در اوراق بهادار با درآمد ثابت به این معنا نیست که مقادیر دریافتی ثابت باشد خیر!! بلکه به معنای برنامه زمانی پرداخت‌های اجباری اشاره دارد. در ادامه شما را با انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت آشنا می کنیم.

معرفی انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت

اوراق بهادار با درآمد ثابت به دو دسته اوراق بدهی و گواهی سپرده تقسیم می شوند و اوراق بدهی رایج ترین آنها می باشد این نوع سرمایه گذاری به دلیل ریسک پایین از محبوبیت خاصی نزد سرمایه گذاران برخوردار می باشد. در ادامه به به شرح کامل آنها می پردازیم.

اوراق بدهی چیست؟

یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت ، اوراق بدهی می باشد. سرمایه گذاران با خرید این نوع اوراق بهادار به منظور دریافت سود بگونه ای به شرکت های بزرگ وام می دهند. با خرید اوراق بدهی، شرکت ها و نهادها می توانند بودجه مورد نیاز جهت اجرای طرح های خود را تامین نمایند

همه انواع اوراق بدهی خصوصیات مشابهی نظیر : تاریخ سررسید  ،ارزش اسمی ، نرخ سود اسمی ، قیمت فروش و نرخ سود تا سررسید (YTM) دارند. اوراق قرضه با نرخ بهره‌ ثابت و اوراق قرضه با نرخ بهره شناور از انواع اوراق بدهی می باشد. منظور از اوراق قرضه ، ورقه قابل معامله ای است که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمام یا اجزای آن در موعد معین باید مسترد گردد.

• اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت

اوراق قرضه رهنی ، اوراق قرضه قابل تبدیل ، اوراق قرضه درآمدی ، اوراق قرضه تضمین شده از انواع اوراق قرضه با نرخ ثابت می باشند.

• اوراق قرضه با نرخ بهره شناور

در بیشتر اوراق قرضه، نرخ بهره عموما در بازه های زمانی 3 ماهه مورد تجدید نظر قرار می گیرد و زیر مجموعه اوراق قرضه با نرخ شناور محسوب می شوند. سرمایه گذاران می توانند از طریق بانک ها در اوراق بهادار با نرخ شناور سرمایه گذاری کنند که به آنها گواهی‌ سپرده با نرخ شناور می‌‌‌گویند.

جالب است که بدانید افراد با خرید اوراق قرضه شرکت های بورسی، ریسک کمتری را در مقابل سرمایه‌گذاری در سهام همان شرکت‌ها می پذیرند. اغلب اوقات شرکت های بورسی جهت تامین مالی از طریق اوراق بدهی اقدام به انتشار اوراق قرضه می نمایند. البته سرمایه گذاران باید بدانند که اوراق قرضه بر خلاف دیگر انواع اوراق، از پرداخت مالیات معاف نبوده.

• اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت خود به دو دسته : اوراق مشارکت ساده ، اوراق مشارکت مرکب تقسیم می گردد. بطور کلی می توان گفت اوراق مشارکت نوعی اوراق قرضه می باشد که انتشار آن صرفا برای پروژه های خاص انجام می شود. مالکین این اوراق به مقدار متناسبی در مبلغ اسمی سود حاصل از اجرای پروژه سهیم می شوند.

در بیشتر موارد اوراق مشارکت به مبلغ اسمی صادر شده و بی نام می باشند و کوپن حداقل سود تضمین شده را دارا می باشند.

1. منظور از اوراق مشارکت ساده چیست؟

از رایج ترین اوراق مشارکت می توان به اوراق مشارکت ساده اشاره نمود. معامله این نوع اوراق مشارکت معمولا بر اساس بازپرداخت اصل و سود قوانین حاکم بر این اوراق پیش بینی نموده، صورت می گیرد.

این نوع اوراق مشارکت پس از منتشر شدن قابل تغییر نمی باشد و در آخر سرمایه گذار می تواند در پایان سر رسید  اصل پول خود را به همراه سود سرمایه گذاری را درخواست نماید به عبارتی شما با خرید اوراق مشارکت ساده به نوعی در یک پروژه ای شریک شده اید و پس از اتمام آن اصل سرمایه و سود خود را دریافت می نمایید.

2. اوراق مشارکت مرکب

اوراق مشارکت مرکب خود به دو دسته اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام و اوراق مشارکت قابل تعویض به سهام تقسیم می شود.

الف ) اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام : معمولا شرکت های سهامی عام این اوراق را منتشر می نمایند. سرمایه گذار در اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام ، می تواند در ازای دریافت سرمایه و سود خود ، اوراق مشارکت دریافت نماید.

البته این نوع اوراق مشارکت با افزایش سرمایه همراه بوده از این رو شرکت باید افزایش سرمایه دهد تا بتوانید این نوع اوراق را منتشر نماید و تا زمانی که دارندگان این نوع  سهام، تصمیم به تبدیل اوراق به سهام شرکت را بگیرند مهلت دارند افزایش سرمایه دهد.

ب) اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام: معمولا شرکت های سهامی عام این نوع اوراق را منتشر می نمایند و  در سررسید نهایی با سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تعویض می‌شود.

• اوراق قرضه اسلامی (صکوک) چیست؟

یکی از انواع اوراق بدهی ، اوراق قرضه اسلامی و یا صکوک می باشد. این نوع اوراق قرضه مبتنی بر دارایی با درآمد ثابت و یا متغیر بر اساس اول شریعت در بازار ثانویه قابل معامله می باشد. اوراق خزانه و اوراق اجاره از انواع اوراق بهادار محسوب می شوند.

به منظور ایجاد سیستم بانکداری اسلامی، صکوک یا اوراق قرضه اسلامی روی کار آمد زیرا اوراق قرضه ی مبتنی بر قرض با بهره از نظر شرع و اسلام حرام و ربا محسوب می گردد. بنابراین نمی توان در کشور های اسلامی به منظور تامین مالی شرکت ها از این اوراق استفاده نمود.

1. اوراق خزانه (اسلامی)

اوراق خزانه یکی از انواع صکوک می باشد که انتشار آن به منظور تامین کننده مالی دولت و با حمایت و پشتیبانی تام دولت انجام می شود. دولت قیمت اوراق خزانه را پایین تر از مبلغ اسمی به سرمایه گذاران می فروشد.

سرمایه ای که از طریق انتشار اوراق قرضه تامین می شود صرف تسویه بدهی های شرکت می شود و سود پرداختی ندارد. دولت جمهوری اسلامی ایران به دلایل شرعی اقدام این اوراق را صادر نموده و غیر مستقیم به طلبکاران غیردولتی واگذار می شود.

2. اوراق اجاره (صکوک اجاره)

اصلی ترین اوراق صکوک ، اوراق اجاره می باشد. سرمایه گذاران با خرید این اوراق بهادار مالک بخشی از دارایی شرکت البته به صورت مشاع می شوند. سود حاصل از این معامله مطابق با قرارداد اجاره به مصرف کننده واگذار می گردد.

اوراق اجاره بر اساس نوع عقد و نوع بانی و همچنین هدف انتشار به سه دسته تقسیم می شود.

الف ) بر اساس نوع بانی : اوراق اجاره بر حسب نوع بانی به دو دسته شرکتهای عادی و موسسات مالی تقسیم می شوند.

ب) بر حسب عقد : اوراق اجاره بر اساس عقد به دو دسته اوراق اجاره به شرط تملیک و اجاره عادی تقسیم می شود.

پ) بر اساس  هدف انتشار : اوراق اجاره بر اساس هدف انتشار به سه دسته اوراق اجاره تأمین نقدینگی، اوراق اجاره رهنی و اوراق اجاره تأمین دارایی تقسیم می شود.

گواهی سپرده چیست؟

یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت ، گواهی سپرده (Certificate Of Deposit) می باشد. این نوع گواهی سپرده امکان بهره مندی از سود سپرده را به شخص حامل می دهد. بانک ها وظیفه توزیع و انتشار این نوع اوراق بهادار را بر عهده دارند و دارای تاریخ سررسید و یک نرخ سود ثابت است.

سرمایه گذاران سود خود را در این نوع اوراق بهادار از طریق کوپن های گواهی سپرده دریافت می نمایند. و تضمین اصل سپرده و همچنین سود های پرداختی توسط بانک ها صورت می گیرد.

گواهی سپرده به دو دسته سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذار عام و گوهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری خاص تقسیم می شود که در ادامه به شرح آن می پردازیم.

• گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام

سپرده ای که با سررسید مشخص در شعب بانکی افتتاح می گردد، گواهی مدت دار ویژه گفته می شود. این نوع اوراق بهادار با درآمد ثابت عموما با نام بوده و تمام شرایط عمده قرارداد سپرده‌گذاری در آن ذکر می‌گردد.

• گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص

به سپرده ای که به منظور تامین مالی طرح های تولیدی، ساختمانی ، تجهیز منابع و خدمات در بانک ها با سررسید مشخص افتتاح میشود، گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری خاص می گویند.

در این مقاله به توضیح کامل اوراق بهادار با درآمد ثابت و انواع آن پرداختیم. امیدوارم که با مطالعه این مطلب اطلاعات کافی و مفیدی را در رابطه با این موضوع کسب نمایید و بتوانید بهترین مورد برای سرمایه گذاری انتخاب کنید.