شاخص بورس چیست؟ به زبان ساده

همراهان گرامی اگر وارد بازار بورس شده اید میدانید که در بورس اصطلاحات زیادی وجود دارد که شاخص بورس هم جزو آن اصطلاحات است. برای پاسخ به پرسش شاخص بورس چیست؟ به زبان ساده بهتر است نگاهی جزئی به تعاریف بورس داشته باشیم. طبق مقاله بورس چیست؟ بورس یک نوع بازار است که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. این بازار همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود. مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند. اما با این تعاریف به درک کامل از شاخص بورس نمیرسیم پس ما را در این مقاله همراهی کنید تا جوابگوی پرسش شما عزیزان باشیم.

پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را مطالعه نمایید:

تفاوت بازار اولیه و ثانویه در بورس چیست؟

آیا بازار بورس برای سرمایه گذاری خوب است؟

تعریف شاخص بورس به زبان ساده

معنای لغوی شاخص (index)، نشانگر و بیانگر است، شما می توانید با استفاده از شاخص که که با یک عدد نشان داده می شود تغییرات به وجود آمده در یک یا چند فاکتور و پارامتر را در یک دوره زمانی مشخص به دست آوردید و بررسی کنید. سرمایه گذاران با استفاده از شاخص های بورس تصمیماتی در سرمایه گذاری خود میگیرند پس بدیهی است که نوسانات شاخص های بورس برایشان مهم باشد. تعریف شاخص بورس به زبان ساده این است که، شاخص بورس در واقع عددی است که نشانگر و بیانگر وضعیت بورس است و با نمایش روند رشد یا افت بازار بورس به سرمایه گذاران یاری میرساند. البته شاخص بورس انواع مختلفی دارد که هر کدام نشانگر وضعیت خاصی از بورس هستند و فرمول مخصوص خود را برای محاسبه دارند. در ادامه به معرفی انواع شاخص بورس می پردازیم:

شاخص کل بورس چیست؟

حتما در اخبار و رسانه ها به عنوان شاخص کل بورس تهران بر خورده اید، شاخص کل بورس در واقع بین افرادی که در بازار بورس فعالیت می کنند و در بین سرمایه گذاران یکی از مهمترین و پرکاربردترین نوع شاخص ها است به این دلیل که شاخص کل ( TEDPIX) بیانگر سطح عمومی قیمت و نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه ای را که شرکت به شما پرداخت می کند را محاسبه می کند. فرمول محاسبه شاخص کل بیان می کند که هر مقدار که یک شرکت بزرگتر باشد و سرمایه بیشتری داشته باشد پس تاثیر بیشتری برروی شاخص خواهد گذاشت. برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر این باور هستند که در مواقع خاصی شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکت ها و نمایانگر برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. مثلا اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود. اما شاخص کل هم‌وزن با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این شاخص تاثیرگذار خواهد بود.

منظور از شاخص قیمت در بورس چیست؟

شاخص قیمت هم مانند شاخص کل بسیار حائز اهمیت است و شبیه شاخص کل است اما با این تفاوت که شاخص قیمت فقط بابررسی و ارزیابی قیمت تمام سهام شرکت های پذیرفته در بورس را نشان میدهد اما شاخص کل به علاوه نمایش قیمت سهام ، سود سالیانه آن ها را هم نشان می دهد. در واقع شاخص قیمت بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ در بورس

با نمایش 30 شرکت بزرگ با شاخص سطح عمومی قیمت سهام در واقع ارزش بازار آن ها در مقایسه با شرکت های دیگر بیشتر بوده است. مانند این شاخص، شاخص های دیگری هم وجود دارند مانند: شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت.که هرکدام در صنعت خود و با فرمول خاص خود محاسبه می شوند.

شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

برای روشن تر شدن شاخص سهام آزاد شناور بهتر است به مفهوم سهام آزاد شناور اشاره کنیم. سهام شناور آزاد (Free Float) چیست؟ به بخشی از سهام یک شرکت گفته می شود که صاحبان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام باشند و آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد مشابه شاخص کل است البته با این تمایز که در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده‌ از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده‌ می‌شود.

نکاتی در مورد شاخص کل

• زمانی که یک سهم به دلایلی مثل شفاف‌سازی، افشای اطلاعات با اهمیت، برگزاری مجمع عمومی عادی و یا به طور فوق‌العاده بسته می‌شود قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی به عنوان مبنای قیمتی آن سهم در شاخص منظور می‌گردد.
• از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت‌های مختلف تاثیر می گیرد پس شرکت‌های بزرگ‌تر موجب تغییرات بزرگ‌تر شاخص بورس می‌گردند نباید صرفاً تغییرات این شاخص را مبنا قرار داد و برای تحلیل و ارزیابی وضعیت کلی بازار باید از شاخص‌های دیگر هم کمک گرفت. یکی از اتفاقات رایج در بازار این هست که کلیت بازار نزولی است اما چون سه تا ۵ سهم بزرگ بازار صعود سنگین داشته‌اند شاخص کل رشد قابل‌توجهی را ثبت می‌کند.