در معاملات بورسی، پذیره‌نویسی چه فرقی با عرضه اولیه دارد؟
بی شک پذیره نویسی و عرضه اولیه 2 مقوله جدا و متفاوت از هم هستند. در این گزارش برای تازه واردان به دنیای بورس، به تعریف پذیره نویسی و عرضه اولیه پرداختیم.
در معاملات بورسی، پذیره‌نویسی چه فرقی با عرضه اولیه دارد؟
به گزارش بورس فردا و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، فرهنگ حسینی کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار‌ها به دو بخش بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند، بازار اولیه مکانی است که منابع جمع، شرکت‌ها تاسیس، پروژه‌ها اجرا و تولید صورت می‌گیرد. در واقع بازار اولیه بخش تامین مالی واقعی اقتصاد از کانال بازار سرمایه است.
وی ادامه داد: بازار ثانویه مکانی است که در آن سهام‌هایی که در بازار اولیه فروخته شده است مجدد بین افراد معامله و سهام در آن جا دست به دست می شود.
این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با تفاوت عرضه اولیه و پذیرنویسی عنوان کرد: در بازار اولیه بورس دو حالت وجود دارد، در مدل اول شرکت‌ها بعد از تاسیس، فعال و سوده شدنشان وارد بورس می‌شوند که در این حالت سهام آن شرکت‌ها به افراد عرضه می‌شود و اصطلاحا به آن عرضه اولیه می‌گویند. در حالت دوم و در بخش پذیره نویسی، سهام شرکت‌ها برای اولین بار عرضه می‌شود و منابعی که در شرکت جمع می‌شود برای اجرای پروژه‌ها و تاسیس شرکت صرف خواهد شد.
وی ادامه داد: زمانی که عرضه اولیه‌ای انجام می شود، روز بعد می‌توان آن را فروخت. پس نقدشوندگی در عرضه اولیه زیاد است. ولی در پذیره‌نویسی ابتدا باید شرکت تاسیس و در بازار درج شود و سپس برای آن امکان معامله فراهم شود، به همین علت در یک دوره حداقل ۶ ماه تا یک و نیم سال سهامدارانی که در پذیره نویسی شرکت کردند نمی توانند معامله کنند، بنابراین در پذیره نویسی نقد شوندگی پایین‌تر از عرضه اولیه است.
وی ادامه داد: بخشی از شرکت‌های تامین سرمایه، بانک‌ها و بیمه‌ها برای تاسیس الزام به پذیره نویسی دارند. در دهه ۸۰ تعدادی شرکت سیمانی، ساختمانی و پتروشیمی با پذیره نویسی تاسیس شدند که عملکرد و بازدهی این شرکت‌ها متفاوت بود، اما بعد از سال ۹۰ با قانون برنامه پنجم توسعه موضوع پذیره نویسی شرکت‌ها و مقررات‌گذاری و نظارت آن به بورس سپرده شد.
حسینی بیان کرد: در دهه‌ای که گذشت تعداد اندکی پذیره نویسی انجام شد اما با این حال برای تشکیل سرمایه، پذیره نویسی نیاز است تا شرکت‌های سهامی عام بتوانند با جذب سرمایه‌های عموم مردم شکل بگیرند. شکل‌گیری شرکت های سهامی عام می‌تواند به نفع مردم باشد تا فرصت سرمایه‌گذاری پیدا کنند و مجموعه‌ای که این اقدام را انجام میدهد نیز می‌تواند منافع مالی بیشتری کسب کند.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: با توجه به این امر که یک دهه‌ای را بدون تاسیس خاصی طی کردیم، با رویکرد نظام‌مند کردن تاسیس شرکت‌های سهامی عام از طریق پذیره نویسی، شرکت های سهامی عام جدید به صورت محدود شکل گرفتند و چند نمونه‌ای از آن ها بازدهی های قابل قبولی داشته اند. هر چند که تاسیس شرکت های جدید در حوزه تولید نبود و در بخش خدمات یا برای افزایش سرمایه از محل سلب حق تقدم بود، اما در مجموع بازده‌های قابل قبولی را داشتند.
وی ادامه داد: همچنین تجربه‌های ناموفقی در پذیره نویسی پتروشیمی‌های استانی صورت گرفت که بعد از یک دهه شاهد این امر هستم که از حدود ۷ شرکتی که پذیره نویسی شدند یک شرکت به بهره برداری رسید و سایر شرکت ها در حد پروژه‌های ساده‌ای باقی ماندند.
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: در طی ماه‌های آینده چندین پذیره نویسی خواهیم داشت که توصیه اصلی این است که سرمایه گذاران قبل از سرمایه گذاری وضعیت پروژه‌ها و شرایط شرکتشان را بررسی کنند. در صورتی که پروژه‌ها در زمان تعیین شده به بهره برداری برسد می‌توان گفت این پذیره نویسی یک سرمایه گذاری معقول است و اگر چنین وضعیتی وجود نداشته باشد، ریسک‌های زیادی به افراد تحمیل خواهد شد.
